Cuộc hôn nhân cuối cùng

Sir Thomas Seymour, Nam tước Sudeley - người chồng cuối cùng của Catherine Parr.

Năm 1547, ngày 28 tháng 1, Henry VIII qua đời tại Cung điện Whitehall, Catherine trở thành Vương thái hậu của nước Anh, bà cũng là Thái hậu chính thức duy nhất của triều Tudor, nếu không tính trường hợp của Elizabeth Woodville.

Trong tiếng Anh và tại Châu Âu, một Vương hậu góa phụ được gọi là 「"Queen Dowager"」 hay 「"Dowager Queen"」, và nếu họ là mẹ của Tân vương thì sẽ có cách gọi 「"Queen Mother"」 để nhấn mạnh việc này, khi dịch qua ngôn ngữ các triều đình Đông Á thì ước vị này được xem là tương đương Thái hậu. Vị trí của một Thái hậu tại các quốc gia Châu Âu, nếu không phải là mẹ ruột của người kế nhiệm như Catherine de Medici, thì tình trạng và địa vị của họ trong Vương thất về cơ bản rất bấp bênh, hoàn toàn đúng nghĩa của một góa phụ mất chồng. Họ tuy có đãi ngộ giống Vương hậu đương nhiệm, nhưng cũng chỉ là một góa phụ nên rất không đảm bảo, như tình trạng của Elizabeth Woodville dưới thời của Henry VII cũng là một ví dụ. Và trạng thái "Thái hậu" của họ chỉ là một dạng trạng thái góa phụ, không có bắt buộc về lễ nghi tôn kính như các quốc gia Đông Á, khi gặp quốc chủ họ thậm chí vẫn phải hành lễ.

Do vậy trước khi qua đời, Henry VIII vì không muốn Catherine Parr phải chịu thiệt thòi, nên ông đã soạn sẵn một điều khoản đảm bảo, cung cấp cho Catherine số tiền £7,000[28] mỗi năm, điều này khiến Catherine Parr trở thành một trong những người phụ nữ giàu có nhất nước Anh. Bên cạnh đó, Quốc vương Henry VIII cũng căn dặn triều đình của Tân vương Edward vẫn đối xử với Catherine Parr với lễ nghi đầy đủ của một Vương hậu hệt như lúc ông còn sống.

Dẫu vậy, sau khi Edward làm lễ lên ngôi vào ngày 31 tháng 1 cùng năm, Thái hậu Catherine cùng Công nương Elizabeth chủ động rời khỏi triều đình để đến Thái ấp cũ của mình tại Chelsea, bà chỉ giữ lại áo choàng và trang sức khi còn làm Vương hậu của mình. Hay tin Quốc vương Henry VIII qua đời, người yêu cũ của Catherine là Sir Thomas Seymour trở lại triều đình, với tước hiệu mới là Nam tước xứ Sudeley. Nay đã là cậu của nhà vua, Sir Thomas Seymour cảm thấy phật lòng khi anh trai ông là Edward có được toàn bộ vị trí áp đảo trong Hội đồng Cơ mật với tư cách Bảo Quốc công cho vị Tân vương mới 9 tuổi, và người ta tin rằng việc những hành động liên tiếp của Thomas về sau là nhằm gây ức chế cho anh ruột mình[29]. Biết tin Thái hậu đã rời khỏi triều đình, Thomas Seymour tiếp tục theo đuổi Catherine và lần này bà không còn lý do gì để từ chối.

Đại tang của Henry VIII chỉ mới trải qua 6 tháng, và Catherine biết rõ Hội đồng nhiếp chính không dễ gì chấp nhận bà tái hôn sớm như vậy, nhưng khoảng tháng 5 cùng năm, bà đã bí mật kết hôn với Seymour[30]. Vua Edward VI và Hội đồng không biết cuộc hôn nhân này, mãi vài tháng sau sau khi cặp đôi công khai tuyên bố. Điều này đã trở thành một scandal, Vua Edward và Công nương Mary là những người giận dữ nhất, đặc biệt sau khi bị chỉ trích trước Hội đồng, Thomas Seymour còn viết thư yêu cầu Mary can thiệp để giúp ông, điều này khiến Mary điên tiết, thậm chí còn viết thư bảo người em gái khác mẹ là Elizabeth không được qua lại với Thái hậu Catherine nữa[31]. Việc scandal này ảnh hưởng rất lớn đến danh dự của Bảo Quốc công Edward, anh trai của Thomas, do đó khiến quan hệ giữa Catherine và Bảo Quốc công trở nên gay gắt. Vợ của Bảo Quốc công, Anna Stanhope, từng là Thị tùng cho Thái hậu Catherine, cũng theo phe chồng mình chỉ trích Thái hậu, và bà đã tập hợp các quan viên ủng hộ mình để nói xấu cặp đôi tại triều đình. Thái hậu Catherine, vợ của Nam tước Sudeley, cũng cảm thấy bất mãn khi Edward Seymour được chỉ định làm Bảo Quốc công, vì bà tự thấy mình từng là nhiếp chính và cũng là mẹ kế của nhà vua, thì xứng đáng hơn người cậu ngoại thích[29].

Thế là, cả hai cặp vợ chồng đều cuốn vào việc giẫm đạp lên nhau, từ mâu thuẫn gia đình lan sang vấn đề danh dự và chính trị. Bà Công tước còn công khai tiến hành các chuỗi tranh cãi gay gắt chỉ trích cuộc tái hôn này của Thái hậu, mà vấn đề trọng tâm là ở việc sử dụng trang sức. Theo ý của Bà Công tước, Catherine đã là Thái hậu thì không còn tư cách dùng đồ của Vương hậu nữa, thay vào đó bà là vợ của Bảo Quốc công - người đang cai trị nước Anh thực tế, mới có tư cách sử dụng. Cuộc tranh cãi này kết thúc khi Bà Công tước thắng, khiến tình bạn giữa bà và Thái hậu tan vỡ[32]. Cuộc scandal này cũng làm tình cảm hai anh em nhà Seymour tan vỡ, khi Bảo Quốc công nhận định em trai mình làm thế để hạ nhục mình[31].

Vấn đề với Elizabeth và qua đời

Công nương Elizabeth khoảng thời gian những năm 1546, dưới sự bảo hộ của Catherine và Seymour.

Khi Thái hậu Catherine Parr chuyển đến Thái ấp Chelsea, bà đã đưa Công nương Elizabeth đi cùng mình. Đến khi Thái hậu tái hôn với Nam tước xứ Sudelay là Thomas Seymour, ông cũng chuyển đến đây. Công nương Elizabeth, khi ấy 14 tuổi, đang là độ tuổi xinh đẹp nhất, còn Seymour đang ở thời kỳ 40 tuổi, độ tuổi có nhu cầu tình dục cao ở nam giới. Nhiều sử gia tin rằng, việc Elizabeth ghê sợ đàn ông và kiêng kị hôn nhân về sau đều có sự tác động xấu của Seymour trong thời gian này.

Nam tước Seymour vốn là cậu của người em trai khác mẹ của Công nương Elizabeth, do đó có quan hệ thân cận trên mặt pháp lý. Nay, cùng ở dưới một mái nhà, Seymour ngày càng có cớ tiếp xúc thân cận với Elizabeth. Phó mẫu của Elizabeth là Kat Ashley, cảm thấy điều này ghê tởm và đáng nghi, nên đã âm thầm cảnh báo với Thái hậu. Căm phẫn vì bị nhận xét như vậy, Seymour quả quyết mình không hề có ý nghĩ bất chính nào[33][29]. Song, Catherine giải vây cho tình trạng này, bằng cách nói Seymour chỉ là đùa giỡn, bà khéo léo khi cũng tự tham dự vào những trò "đùa vui" này của Seymour, một hành động được tin là Catherine làm để đảm bảo cho Elizabeth trước khi sự việc này đi quá xa, cũng như đảm bảo rằng sẽ không khiến Seymour phải bị mất mặt công khai, vì điều này nếu bị trở thành scandal thì sẽ dính liếu đến vấn đề quấy rối tình dục một Công nương của vương tộc[34].

Mộ bằng đá hoa cương của Catherine Parr trong Nhà nguyện St. Mary's, Lâu đài Sudeley.

Vào mùa xuân năm 1458, Thái hậu Catherine đã mang thai. Đây là tin cực kỳ bất ngờ, vì Catherine không hề có dấu hiệu hoài thai nào qua 3 cuộc hôn nhân trước, bản thân bà cũng cảm thấy mình đã bị chứng vô sinh, nhưng đến độ tuổi hơn 30 này thì lại thình lình mang thai. Việc bà mang thai cũng khiến cho Seymour càng để mắt đến Elizabeth, Catherine đã quyết định gửi Elizabeth vào tháng 5 năm ấy đến Cheshunt tại Hertfordshire, nơi Elizabeth nhận sự bảo hộ của Anthony Denny và vợ ông là Joan Champernowne, chị của Kat Ashley.

Cũng vào tháng 6 năm ấy, Catherine cùng chồng di chuyển đến Lâu đài Sudeley tại Gloucestershire, nơi mà Seymour thừa hưởng khi được thụ phong làm Nam tước. Đi cùng Thái hậu có cả Jane Grey, người mà Thái hậu hứa sẽ giám sát và bảo hộ để có được một nền tảng giáo dục tốt nhất. Vào ngày 30 tháng 8 cùng năm, Catherine hạ sinh một người con gái, Mary Seymour, tên của đứa bé được đặt theo Công nương Mary. Đến ngày 5 tháng 9 cùng năm, Catherine qua đời, được nhận định là kết quả của quá trình nhiễm trùng sau sinh. Bà được an táng vào ngày 7 tháng 9 cùng năm tại Nhà nguyện St. Mary's trong Lâu đài Sudeley, đó là tang lễ quy mô đầu tiên của một người theo Tin Lành tại nước Anh vào thời điểm ấy. Bà cũng là người hiếm hoi thuộc vương triều Anh lại được táng vào một hầm mộ riêng[35].

Theo di chúc của Catherine Parr, Thomas Seymour đã thừa hưởng toàn bộ tài sản và điều khoản của bà, điều này khiến ông trở thành một trong những quý tộc giàu có nhất nước Anh vào thời điểm ấy. Sau cái chết của Catherine, Seymour lại để mắt đến Elizabeth, thậm chí theo tường trình của Kat Ashley, thì Seymour đã có ý định cưới Elizabeth trước cả khi cưới Catherine Parr. Năm 1549, Seymour bị xử tử vì tội phản quốc, còn con gái Mary của bà được giao cho một người bạn lâu năm của Catherine, chính là Bà Công tước Suffolk.